ΤΙΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΑΚΗ
ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ,
ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΑΙ ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΜΟΝΑΧΑΣ ΤΟΥ
Αποσπάσματα Επιστολών
Επιστολή 2 (19/10/1904) Η κατά Χριστόν πολιτεία απαιτεί αγιότητα και τελειότητα. Η εικόνα του τελείου και αγίου ανθρώπου εντυπώνεται και εγχαράσσεται πρώτα στην ψυχή του και από την ψυχή του στα διανοήματά του, στους λόγους, στους πόθους και τις επιθυμίες του, στις πράξεις του και σε ολόκληρο τον χαρακτήρα του. Η χάρη της ψυχής εκχέεται
και στο ήθος και στον εξωτερικό χαρακτήρα του ανθρώπου. Η χάρη της ψυχής επιδρά τόσο πολύ στο σώμα, ώστε και τον φύσει άσχημο να τον κάνει χαριτωμένο και ωραίο, τον δε εκ γενετής αγενή να τον αναδεικνύει ευγενέστατο. Όποιος πολιτεύεται κατά Χριστόν, είναι ευγενής προς όλους και τα λόγια και τα έργα του έχουν χάρη και λεπτότητα. Οι χαριτωμένοι λόγοι γεννούν την αγάπη, φέρουν την ειρήνη και τη χαρά. Αντίθετα, η αθέτηση των εντολών του Θεού δημιουργεί μίση, έχθρες, θλίψεις, ταραχές, πολέμους.
Επιστολή 3 (27/10/1904) Όλα μάς οδηγούν στη λατρεία του Τριαδικού Θεού. Ατενίζοντας τον ουρανό, θεωρούμε το εκπληκτικό κάλλος του, το μεγαλείο του δημιουργημένου κόσμου, τα θεία ιδιώματα του Δημιουργού, και κατανοούμε τη δόξα και τη μεγαλοπρέπειά Του. Τον υμνούμε, Τον δοξολογούμε και ψάλλουμε τα μεγαλεία Του. Ατενίζοντας τη γη, θεωρούμε την χάρη που διαποτίζει τα έμψυχα και τα άψυχα όντα, και έτσι ευλογούμε και ευχαριστούμε με ευγνωμοσύνη τον Ποιητή ουρανού και γης. Ύστερα επιστρέφοντας προς τους εαυτούς μας βλέπουμε και θαυμάζουμε πόσο διαφορετικοί είμαστε από όλα τα υπόλοιπα όντα. Ο άνθρωπος είναι αληθινή εικόνα του Δημιουργού και φέρει μέσα του τα ιδιώματά Του. Γι’ αυτό επιποθεί τον Θεό, υψώνει την καρδιά του προς Αυτόν, Τον λατρεύει και απολαμβάνει την επικοινωνία μαζί Του με την προσευχή και την ψαλμωδία. Όσο απομακρύνεται από τα γήινα, τόσο περισσότερο γεμίζει η ψυχή του με τα ουράνια χαρίσματα, και όσο ελευθερώνεται από τις ηδονές, τόσο απολαμβάνει την ουράνια ευφροσύνη. Κύριο έργο του ανθρώπου είναι η προσευχή· γι’ αυτό ακριβώς πλάσθηκε, για να υμνεί τον Θεό και να γίνεται έτσι κοινωνός της θεϊκής αγαθότητας και μακαριότητας. Ο νους και η καρδιά του ανθρώπου έλαβαν από τον Θεό τα προσόντα να Τον γνωρίζουν, να Τον λατρεύουν, να Τον αγαπούν και να επικοινωνούν μαζί Του. Εκ φύσεως ο νους επιζητεί την αλήθεια και η καρδιά την απόλαυση του άκρου αγαθού, πράγματα τα οποία βρίσκονται μόνον στον Θεό, την πρώτη δημιουργική αιτία των όντων. Όσο περισσότερο πλησιάζει ο άνθρωπος τον Θεό τόσο γίνεται ανενδεής των γήινων πραγμάτων. Το έργο των πρωτοπλάστων στον Παράδεισο ήταν η λατρεία του Θεού, ακριβώς επειδή δεν είχαν ανάγκη από τίποτε· απόλαυσή τους ήταν η συνομιλία τους με τον Θεό και αυτό τους έκανε μακάριους. Όταν όμως ο άνθρωπος δημιούργησε για τον εαυτό του ανάγκες, αυτές τον απομάκρυναν από τον Θεό και τη συνομιλία μαζί Του.
Επιστολή 6 (8/12/1904) Μακάριος και τρισμακάριος είναι ο άνθρωπος που έχει αγαθή συνείδηση. Πόσο πλανώνται οι άνθρωποι που αναζητούν την ευτυχία και την ευδαιμονία τους έξω από τον εαυτό τους, σε ξένες χώρες, στον πλούτο, στη δόξα, στην πολυκτημοσύνη, στις απολαύσεις, στις ηδονές, στη χλιδή και τη ματαιότητα, των οποίων το τέλος είναι μόνον η πικρία! Η ευτυχία βρίσκεται μέσα μας· είναι τρισμακάριος όποιος το αντιλήφθηκε αυτό. Όσοι όμως εγκατέλειψαν την καρδιά τους και επιθυμούν να αποκτήσουν τα τάλαντα του Κροίσου, δεν θα μπορέσουν να μετριάσουν την ταραχή της ψυχής τους, η οποία ταράσσεται από τα κακά όπως η θάλασσα από τους σφοδρούς ανέμους. Έχασαν τη χαρά και την ειρήνη και μπήκε μέσα τους η λύπη, η πικρία, η θλίψη, η στενοχώρια, ο τρόμος και ο θόρυβος. Έδιωξαν την αγάπη και γέμισαν με μίσος. Έχασαν τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος που έλαβαν στο βάπτισμα, αυτά που καθιστούν τον άνθρωπο μακάριο, και γέμισαν με κακίες που τον κάνουν άθλιο και ελεεινό. Η Εκκλησία ιδρύθηκε από τον Χριστό για να αγιάσει τους αμαρτωλούς. Έχει ανοιχτές τις αγκάλες της να μας υποδεχτεί. Είναι έτοιμη να σηκώσει το βαρύ φορτίο που βαρύνει τη συνείδησή μας και να μας χαρίσει την παρρησία προς τον Θεό, ώστε να γεμίσει η καρδιά μας μακαριότητα.
Επιστολή 8 (15/12/1904) Σας καθιστώ γνωστό ότι ο πόθος της συνεχούς μεταλήψεως είναι καλός και άγιος, και ως τέτοιος πρέπει να είναι πλήρης ειρήνης και αταραξίας, απαλλαγμένος από θλίψεις και στενοχώριες. Η συνεχής θεία μετάληψη είναι επακόλουθο των συνεχών Λειτουργιών· οι Λειτουργίες δεν γίνονται για τον πόθο της συνεχούς μεταλήψεως, αλλά υπέρ των θείων δωρεών και των θείων χαρίτων, υπέρ σωτηρίας, υπέρ ελέους, υπέρ ευλογίας… και υπέρ της μεταλήψεως όσων ετοιμάστηκαν για την κοινωνία. Η μετάληψη από τους αξίους είναι επακόλουθο και μια από τις πολλές δωρεές που δόθηκαν στον άνθρωπο. Επομένως, η Λειτουργία δεν γίνεται μόνο για να κοινωνούμε, αλλά για να αγιάζεται το σύμπαν και να μετέχουμε και εμείς αυτού του αγιασμού. Γι’ αυτό, όταν γίνονται Λειτουργίες και είμαστε έτοιμοι να κοινωνήσουμε, θα κοινωνήσουμε, εάν όμως δεν ετοιμασθήκαμε, δεν θα κοινωνήσουμε. Κανένας ασκητής της ερήμου δεν εγκατέλειψε την έρημο για να πάει στην πόλη να κοινωνήσει. Διότι όσοι κοινώνησαν έχουν πάντοτε ένοικο τον Χριστό. Κι όταν κοινωνούν συνεχώς κατά τις τελούμενες Λειτουργίες, δεν κοινωνούν ως στερημένοι ή αποξενωμένοι, αλλά ως τηρούντες την εντολή του Κυρίου, εκφράζοντας τον πόθο να είναι πάντοτε μαζί Του, ζητώντας αγιασμό και χάρη. Όχι ωσάν να μην είναι μαζί Του ή να μην είναι αγιασμένοι, αλλά ως ελεημένοι θέλουν να γίνονται μέτοχοι και κοινωνοί του Σώματος και του Αίματος του Χριστού. Να μην ταράζεσθε ούτε να θλίβεστε για την αραιή μετάληψη. Ο Χριστός ενοικεί στην καρδιά σας. Ο Θεός σάς ελέησε, γι’ αυτό να απολαμβάνετε το έλεός Του και να ευφραίνεστε εκεί στην ερημιά που βρίσκεστε. Μη γίνεσθε ολιγόψυχες και μην ταράζεσθε για τίποτε, ούτε και για την έλλειψη της θείας μεταλήψεως. «Ο ετάζων καρδίας και νεφρούς» γνωρίζει τους πόθους των καρδιών σας και είναι δυνατός να τους εκπληρώσει με μυστικό τρόπο. Μη νομίζετε ότι επειδή ο πόθος σας είναι άγιος δικαιούσθε να παραπονείστε, επειδή δεν εισακούεστε. Ο φιλόσοφος ουδέποτε ταράσσεται. Η θλίψη μαρτυρεί κάποιον εγωισμό, η δε υπερβολική θλίψη είναι του πειρασμού. Να προσέχετε τον εγωισμό που υποκρύπτεται κάτω από τη μορφή του δικαίου. Μία και μόνη είναι η θλίψη μας, εκείνη που προέρχεται από την επίγνωση της άθλιας κατάστασης της ψυχής μας· όλες οι άλλες σφοδρές θλίψεις είναι ξένες προς την χάρη του Θεού.
Επιστολή 11 (28/1/1905) Το γέλιο που προκαλείται αυτόματα και με φυσικό τρόπο είναι άμεμπτο και αδιάβλητο, διότι τα δώρα του Θεού είναι αδιάβλητα. Γι’ αυτό να μη θλίβεστε ούτε να θέλετε να σταματήσετε απότομα το γέλιο, αλλά με ηπιότητα και σεμνότητα. Πολλές φορές τα γέλια των γυναικών είναι υστερικά και είναι φαινόμενο παθολογικό, που πολλές φορές επιτείνεται από την ανεπάρκεια του ύπνου. Να έχετε σε όλα διάκριση και να μην εξαντλείτε το σώμα με υπέρμετρους κόπους. Πρώτα να γυμνάσετε την ψυχή σας με τη μελέτη του εαυτού σας, ώστε να βαδίζετε την οδό της ηθικής τελειότητας, και τότε αυτή θα σας διδάξει πώς να ενδυναμώνετε το σώμα σας, ώστε να μπορεί να υπηρετεί τις απαιτήσεις της ψυχής. Το ζητούμενο είναι η ηθική τελειότητα πρωτίστως με τη μελέτη του εαυτού μας και έπειτα η άσκηση του σώματος προς υπομονή των πόνων υπέρ της αρετής. Να ασκείστε με διάκριση, διότι πολλές φορές οι πόνοι του σώματος συντελούν στην περιφρούρηση των αρετών που δόθηκαν από τη θεία χάρη. Και να θυμόσαστε ότι η άσκηση του σώματος είναι βοηθητική στην ψυχή, ενώ η ηθική τελείωση κατορθώνεται με την γυμνασία της ψυχής. Όταν σας έρχονται λογισμοί στην προσευχή, να διαβάζετε δυνατά και να μη δίνετε καμία προσοχή, διότι όσο κανείς τούς προσέχει, τόσο επιμένουν και παραμένουν. Να τους αποδιώκετε διαβάζοντας εκφώνως.
Επιστολή 12 (8/2/1905) Τις ελλείψεις του εαυτού σας θα τις γνωρίζετε μία-μία όσο θα προχωράτε στον δρόμο του αγώνα σας. Η διόρθωσή σας θα είναι κοπιώδης και επώδυνη, αλλά να έχετε θάρρος, διότι σας ενισχύει ο Κύριος. Οι σφοδρές λύπες και απελπισίες είναι βλαβερές και επικίνδυνες, και πολλές φορές ο αντίπαλος διάβολος τις εξάπτει για να σταματήσουμε τον αγώνα μας. Όλοι μας έχουμε αδυναμίες, πάθη και ελαττώματα, τα οποία πολλές φορές είναι ριζωμένα βαθιά μέσα μας. Πολλά από αυτά είναι και κληρονομικά, και δεν μπορούν να κοπούν με μια σπασμωδική κίνηση, ούτε με την ανησυχία και την πολλή στενοχώρια, αλλά με υπομονή, επιμονή, καρτερία, φροντίδα και προσοχή. Ο δρόμος που οδηγεί στην τελειότητα είναι μακρύς. Να προσεύχεστε να ενισχύει ο Θεός τον αγώνα σας, να υπομένετε τις πτώσεις και να σηκώνεστε γρήγορα. Να τρέχετε και πάλι και όχι να κάθεστε να κλαίτε και να θρηνείτε απαρηγόρητα. Να θυμόσαστε ότι είστε εμπαθείς και ατελείς. Αναλάβατε τον αγώνα της τελείωσης και γι’ αυτό να μην απελπίζεστε.
Επιστολή 13 (14/2/1905) «Δοξάσατε δη τον Θεόν εν τω σώματι υμών και εν τω πνεύματι υμών, άτινά εστι του Θεού» (Α΄ Κορ. 6,20). Ο απόστολος Παύλος μας αποκαλύπτει εδώ κάποιο μυστήριο, λέγοντας ότι το σώμα και το πνεύμα μας δεν είναι δικά μας αλλά του Θεού και δεν έχουμε καμία εξουσία επάνω τους, ώστε να τολμούμε να τα ατιμάζουμε και να τα διαφθείρουμε. Όλα είναι του Θεού, γι’ αυτό και είναι ιερά και άγια. Να τα χρησιμοποιούμε με πολλή ευχαριστία, ώστε πάντοτε να δοξάζεται με αυτά ο Θεός. Δοξάζουμε τον Θεό, όταν θυμόμαστε ότι αγιασθήκαμε και ενωθήκαμε μαζί Του και όταν ενώνουμε τη βούλησή μας με τη θεία βούληση και με τον θείο νόμο που βρίσκεται γραμμένος μέσα στην καρδιά μας, ώστε να κάνουμε πάντα το αγαθό και ευάρεστο και τέλειο. Εκείνος που θυμάται ότι το σώμα και το πνεύμα του ανήκουν στον Θεό, τα χρησιμοποιεί με ευλάβεια, συστολή και μυστικό φόβο. Τα τηρεί αγνά και καθαρά από κάθε ακαθαρσία και τα διατηρεί σε αδιάλειπτη κοινωνία με τον Θεό, ο Οποίος τα αγιάζει και τα ενδυναμώνει. Η ζωή αυτού του ανθρώπου λάμπει με άπλετο φως, διότι καταυγάζεται από το θείο φως. Η πολιτεία του γίνεται οδηγός προς τον Θεό όσων δεν Τον γνωρίζουν.
Επιστολή 14 (7/3/1905) Η υγεία είναι το πρώτιστο το οποίο πρέπει να έχετε. Με τις ασθένειες δεν μπορεί να γίνει καμία πρόοδος σε όσους δεν έχουν ακόμη τελειωθεί. Έχετε ανάγκη της υγείας σας, για να μπορέσετε να εργαστείτε πνευματικά. Όσοι βρίσκονται στο στάδιο του αγώνα, εάν δεν έχουν υγεία καταβάλλονται και αποκάμουν, διότι δεν διαθέτουν ακόμη το ψυχικό εκείνο σθένος το οποίο ενισχύει τους τελείους. Η υγεία για όσους δεν έχουν τελειωθεί είναι το αυτοκίνητο άρμα που φέρει τον αθλητή στο τέρμα του αγώνα. Γι’ αυτό σας συνιστώ διάκριση σε όλα και φρόνηση. Σας συμβουλεύω να αποφεύγετε τις ακρότητες. Η αυστηρότητα πρέπει να συμβαδίζει με τα μέτρα της αρετής. Όποιος δεν έχει υψηλές ηθικές αρετές και αμιλλάται με τους τελείους, θέλοντας να ζει με αυστηρότητα όπως οι άγιοι ασκητές, διατρέχει τον κίνδυνο της υψηλοφροσύνης και της πτώσης. Να ζείτε ως αρχάριες με ταπεινότητα στην καρδιά, για να σας σκεπάζει το έλεος του Θεού. Να προσέχετε να μην κρίνετε ή κατακρίνετε ή αποδοκιμάζεται καμιά για κάποια ατέλεια, διότι αυτό θα γεννήσει θλίψη και η θλίψη είναι αρχή χωρισμού. Να επιδιώκετε τα πνευματικά, τα δε σωματικά να συντελούν στην υπηρεσία του πνεύματος. Η νηστεία να συμβαδίζει με την υγεία σας. Η τροφή δεν μας παριστάνει στον Θεό. Επιθυμώ, εάν πρόκειται να επιστρέφετε στις πόλεις για θεραπεία του ασθενούς σας σαρκίου, να τρώτε ό,τι βρίσκετε χάριν της υγείας σας, και να μένετε στην έρημο προσευχόμενες. Να πορεύεσθε εν απλότητι καρδίας.
Επιστολή 21 (25/8/1905) Χρειάζεται πολύς χρόνος μέχρι να φτάσετε στην τελειότητα. Μην τεντώνετε τη χορδή περισσότερο από το μέτρο. Να ξέρετε ότι ο Θεός δεν εκβιάζεται στις δωρεές του. Δίνει τα δώρα Του, όταν Αυτός θέλει. Ό,τι παίρνουμε, το παίρνουμε δωρεάν από το θείο έλεός Του. Στον Θεό είναι αρεστή η τακτική εργασία και η τελεία ανάθεση της ελπίδας μας σ’ Αυτόν. Να ελπίζετε και να εργάζεστε. Να μην αμελείτε τη θεραπεία του σώματός σας, φροντίζοντας δήθεν μόνο για την ψυχή σας, διότι θα σας πολεμήσει ο εχθρός από δεξιά με την υπερηφάνεια. Κάθε υπερβολή είναι πάθος και προέρχεται από τον αντίπαλο. Να χαίρετε εν Κυρίω. Να μην αποκρού¬ετε τη χαρά του Κυρίου με τη λύπη που σας προκαλεί ο πονηρός.
ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ,
ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΑΙ ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΜΟΝΑΧΑΣ ΤΟΥ
Αποσπάσματα Επιστολών
Επιστολή 2 (19/10/1904) Η κατά Χριστόν πολιτεία απαιτεί αγιότητα και τελειότητα. Η εικόνα του τελείου και αγίου ανθρώπου εντυπώνεται και εγχαράσσεται πρώτα στην ψυχή του και από την ψυχή του στα διανοήματά του, στους λόγους, στους πόθους και τις επιθυμίες του, στις πράξεις του και σε ολόκληρο τον χαρακτήρα του. Η χάρη της ψυχής εκχέεται
και στο ήθος και στον εξωτερικό χαρακτήρα του ανθρώπου. Η χάρη της ψυχής επιδρά τόσο πολύ στο σώμα, ώστε και τον φύσει άσχημο να τον κάνει χαριτωμένο και ωραίο, τον δε εκ γενετής αγενή να τον αναδεικνύει ευγενέστατο. Όποιος πολιτεύεται κατά Χριστόν, είναι ευγενής προς όλους και τα λόγια και τα έργα του έχουν χάρη και λεπτότητα. Οι χαριτωμένοι λόγοι γεννούν την αγάπη, φέρουν την ειρήνη και τη χαρά. Αντίθετα, η αθέτηση των εντολών του Θεού δημιουργεί μίση, έχθρες, θλίψεις, ταραχές, πολέμους.
Επιστολή 3 (27/10/1904) Όλα μάς οδηγούν στη λατρεία του Τριαδικού Θεού. Ατενίζοντας τον ουρανό, θεωρούμε το εκπληκτικό κάλλος του, το μεγαλείο του δημιουργημένου κόσμου, τα θεία ιδιώματα του Δημιουργού, και κατανοούμε τη δόξα και τη μεγαλοπρέπειά Του. Τον υμνούμε, Τον δοξολογούμε και ψάλλουμε τα μεγαλεία Του. Ατενίζοντας τη γη, θεωρούμε την χάρη που διαποτίζει τα έμψυχα και τα άψυχα όντα, και έτσι ευλογούμε και ευχαριστούμε με ευγνωμοσύνη τον Ποιητή ουρανού και γης. Ύστερα επιστρέφοντας προς τους εαυτούς μας βλέπουμε και θαυμάζουμε πόσο διαφορετικοί είμαστε από όλα τα υπόλοιπα όντα. Ο άνθρωπος είναι αληθινή εικόνα του Δημιουργού και φέρει μέσα του τα ιδιώματά Του. Γι’ αυτό επιποθεί τον Θεό, υψώνει την καρδιά του προς Αυτόν, Τον λατρεύει και απολαμβάνει την επικοινωνία μαζί Του με την προσευχή και την ψαλμωδία. Όσο απομακρύνεται από τα γήινα, τόσο περισσότερο γεμίζει η ψυχή του με τα ουράνια χαρίσματα, και όσο ελευθερώνεται από τις ηδονές, τόσο απολαμβάνει την ουράνια ευφροσύνη. Κύριο έργο του ανθρώπου είναι η προσευχή· γι’ αυτό ακριβώς πλάσθηκε, για να υμνεί τον Θεό και να γίνεται έτσι κοινωνός της θεϊκής αγαθότητας και μακαριότητας. Ο νους και η καρδιά του ανθρώπου έλαβαν από τον Θεό τα προσόντα να Τον γνωρίζουν, να Τον λατρεύουν, να Τον αγαπούν και να επικοινωνούν μαζί Του. Εκ φύσεως ο νους επιζητεί την αλήθεια και η καρδιά την απόλαυση του άκρου αγαθού, πράγματα τα οποία βρίσκονται μόνον στον Θεό, την πρώτη δημιουργική αιτία των όντων. Όσο περισσότερο πλησιάζει ο άνθρωπος τον Θεό τόσο γίνεται ανενδεής των γήινων πραγμάτων. Το έργο των πρωτοπλάστων στον Παράδεισο ήταν η λατρεία του Θεού, ακριβώς επειδή δεν είχαν ανάγκη από τίποτε· απόλαυσή τους ήταν η συνομιλία τους με τον Θεό και αυτό τους έκανε μακάριους. Όταν όμως ο άνθρωπος δημιούργησε για τον εαυτό του ανάγκες, αυτές τον απομάκρυναν από τον Θεό και τη συνομιλία μαζί Του.
Επιστολή 6 (8/12/1904) Μακάριος και τρισμακάριος είναι ο άνθρωπος που έχει αγαθή συνείδηση. Πόσο πλανώνται οι άνθρωποι που αναζητούν την ευτυχία και την ευδαιμονία τους έξω από τον εαυτό τους, σε ξένες χώρες, στον πλούτο, στη δόξα, στην πολυκτημοσύνη, στις απολαύσεις, στις ηδονές, στη χλιδή και τη ματαιότητα, των οποίων το τέλος είναι μόνον η πικρία! Η ευτυχία βρίσκεται μέσα μας· είναι τρισμακάριος όποιος το αντιλήφθηκε αυτό. Όσοι όμως εγκατέλειψαν την καρδιά τους και επιθυμούν να αποκτήσουν τα τάλαντα του Κροίσου, δεν θα μπορέσουν να μετριάσουν την ταραχή της ψυχής τους, η οποία ταράσσεται από τα κακά όπως η θάλασσα από τους σφοδρούς ανέμους. Έχασαν τη χαρά και την ειρήνη και μπήκε μέσα τους η λύπη, η πικρία, η θλίψη, η στενοχώρια, ο τρόμος και ο θόρυβος. Έδιωξαν την αγάπη και γέμισαν με μίσος. Έχασαν τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος που έλαβαν στο βάπτισμα, αυτά που καθιστούν τον άνθρωπο μακάριο, και γέμισαν με κακίες που τον κάνουν άθλιο και ελεεινό. Η Εκκλησία ιδρύθηκε από τον Χριστό για να αγιάσει τους αμαρτωλούς. Έχει ανοιχτές τις αγκάλες της να μας υποδεχτεί. Είναι έτοιμη να σηκώσει το βαρύ φορτίο που βαρύνει τη συνείδησή μας και να μας χαρίσει την παρρησία προς τον Θεό, ώστε να γεμίσει η καρδιά μας μακαριότητα.
Επιστολή 8 (15/12/1904) Σας καθιστώ γνωστό ότι ο πόθος της συνεχούς μεταλήψεως είναι καλός και άγιος, και ως τέτοιος πρέπει να είναι πλήρης ειρήνης και αταραξίας, απαλλαγμένος από θλίψεις και στενοχώριες. Η συνεχής θεία μετάληψη είναι επακόλουθο των συνεχών Λειτουργιών· οι Λειτουργίες δεν γίνονται για τον πόθο της συνεχούς μεταλήψεως, αλλά υπέρ των θείων δωρεών και των θείων χαρίτων, υπέρ σωτηρίας, υπέρ ελέους, υπέρ ευλογίας… και υπέρ της μεταλήψεως όσων ετοιμάστηκαν για την κοινωνία. Η μετάληψη από τους αξίους είναι επακόλουθο και μια από τις πολλές δωρεές που δόθηκαν στον άνθρωπο. Επομένως, η Λειτουργία δεν γίνεται μόνο για να κοινωνούμε, αλλά για να αγιάζεται το σύμπαν και να μετέχουμε και εμείς αυτού του αγιασμού. Γι’ αυτό, όταν γίνονται Λειτουργίες και είμαστε έτοιμοι να κοινωνήσουμε, θα κοινωνήσουμε, εάν όμως δεν ετοιμασθήκαμε, δεν θα κοινωνήσουμε. Κανένας ασκητής της ερήμου δεν εγκατέλειψε την έρημο για να πάει στην πόλη να κοινωνήσει. Διότι όσοι κοινώνησαν έχουν πάντοτε ένοικο τον Χριστό. Κι όταν κοινωνούν συνεχώς κατά τις τελούμενες Λειτουργίες, δεν κοινωνούν ως στερημένοι ή αποξενωμένοι, αλλά ως τηρούντες την εντολή του Κυρίου, εκφράζοντας τον πόθο να είναι πάντοτε μαζί Του, ζητώντας αγιασμό και χάρη. Όχι ωσάν να μην είναι μαζί Του ή να μην είναι αγιασμένοι, αλλά ως ελεημένοι θέλουν να γίνονται μέτοχοι και κοινωνοί του Σώματος και του Αίματος του Χριστού. Να μην ταράζεσθε ούτε να θλίβεστε για την αραιή μετάληψη. Ο Χριστός ενοικεί στην καρδιά σας. Ο Θεός σάς ελέησε, γι’ αυτό να απολαμβάνετε το έλεός Του και να ευφραίνεστε εκεί στην ερημιά που βρίσκεστε. Μη γίνεσθε ολιγόψυχες και μην ταράζεσθε για τίποτε, ούτε και για την έλλειψη της θείας μεταλήψεως. «Ο ετάζων καρδίας και νεφρούς» γνωρίζει τους πόθους των καρδιών σας και είναι δυνατός να τους εκπληρώσει με μυστικό τρόπο. Μη νομίζετε ότι επειδή ο πόθος σας είναι άγιος δικαιούσθε να παραπονείστε, επειδή δεν εισακούεστε. Ο φιλόσοφος ουδέποτε ταράσσεται. Η θλίψη μαρτυρεί κάποιον εγωισμό, η δε υπερβολική θλίψη είναι του πειρασμού. Να προσέχετε τον εγωισμό που υποκρύπτεται κάτω από τη μορφή του δικαίου. Μία και μόνη είναι η θλίψη μας, εκείνη που προέρχεται από την επίγνωση της άθλιας κατάστασης της ψυχής μας· όλες οι άλλες σφοδρές θλίψεις είναι ξένες προς την χάρη του Θεού.
Επιστολή 11 (28/1/1905) Το γέλιο που προκαλείται αυτόματα και με φυσικό τρόπο είναι άμεμπτο και αδιάβλητο, διότι τα δώρα του Θεού είναι αδιάβλητα. Γι’ αυτό να μη θλίβεστε ούτε να θέλετε να σταματήσετε απότομα το γέλιο, αλλά με ηπιότητα και σεμνότητα. Πολλές φορές τα γέλια των γυναικών είναι υστερικά και είναι φαινόμενο παθολογικό, που πολλές φορές επιτείνεται από την ανεπάρκεια του ύπνου. Να έχετε σε όλα διάκριση και να μην εξαντλείτε το σώμα με υπέρμετρους κόπους. Πρώτα να γυμνάσετε την ψυχή σας με τη μελέτη του εαυτού σας, ώστε να βαδίζετε την οδό της ηθικής τελειότητας, και τότε αυτή θα σας διδάξει πώς να ενδυναμώνετε το σώμα σας, ώστε να μπορεί να υπηρετεί τις απαιτήσεις της ψυχής. Το ζητούμενο είναι η ηθική τελειότητα πρωτίστως με τη μελέτη του εαυτού μας και έπειτα η άσκηση του σώματος προς υπομονή των πόνων υπέρ της αρετής. Να ασκείστε με διάκριση, διότι πολλές φορές οι πόνοι του σώματος συντελούν στην περιφρούρηση των αρετών που δόθηκαν από τη θεία χάρη. Και να θυμόσαστε ότι η άσκηση του σώματος είναι βοηθητική στην ψυχή, ενώ η ηθική τελείωση κατορθώνεται με την γυμνασία της ψυχής. Όταν σας έρχονται λογισμοί στην προσευχή, να διαβάζετε δυνατά και να μη δίνετε καμία προσοχή, διότι όσο κανείς τούς προσέχει, τόσο επιμένουν και παραμένουν. Να τους αποδιώκετε διαβάζοντας εκφώνως.
Επιστολή 12 (8/2/1905) Τις ελλείψεις του εαυτού σας θα τις γνωρίζετε μία-μία όσο θα προχωράτε στον δρόμο του αγώνα σας. Η διόρθωσή σας θα είναι κοπιώδης και επώδυνη, αλλά να έχετε θάρρος, διότι σας ενισχύει ο Κύριος. Οι σφοδρές λύπες και απελπισίες είναι βλαβερές και επικίνδυνες, και πολλές φορές ο αντίπαλος διάβολος τις εξάπτει για να σταματήσουμε τον αγώνα μας. Όλοι μας έχουμε αδυναμίες, πάθη και ελαττώματα, τα οποία πολλές φορές είναι ριζωμένα βαθιά μέσα μας. Πολλά από αυτά είναι και κληρονομικά, και δεν μπορούν να κοπούν με μια σπασμωδική κίνηση, ούτε με την ανησυχία και την πολλή στενοχώρια, αλλά με υπομονή, επιμονή, καρτερία, φροντίδα και προσοχή. Ο δρόμος που οδηγεί στην τελειότητα είναι μακρύς. Να προσεύχεστε να ενισχύει ο Θεός τον αγώνα σας, να υπομένετε τις πτώσεις και να σηκώνεστε γρήγορα. Να τρέχετε και πάλι και όχι να κάθεστε να κλαίτε και να θρηνείτε απαρηγόρητα. Να θυμόσαστε ότι είστε εμπαθείς και ατελείς. Αναλάβατε τον αγώνα της τελείωσης και γι’ αυτό να μην απελπίζεστε.
Επιστολή 13 (14/2/1905) «Δοξάσατε δη τον Θεόν εν τω σώματι υμών και εν τω πνεύματι υμών, άτινά εστι του Θεού» (Α΄ Κορ. 6,20). Ο απόστολος Παύλος μας αποκαλύπτει εδώ κάποιο μυστήριο, λέγοντας ότι το σώμα και το πνεύμα μας δεν είναι δικά μας αλλά του Θεού και δεν έχουμε καμία εξουσία επάνω τους, ώστε να τολμούμε να τα ατιμάζουμε και να τα διαφθείρουμε. Όλα είναι του Θεού, γι’ αυτό και είναι ιερά και άγια. Να τα χρησιμοποιούμε με πολλή ευχαριστία, ώστε πάντοτε να δοξάζεται με αυτά ο Θεός. Δοξάζουμε τον Θεό, όταν θυμόμαστε ότι αγιασθήκαμε και ενωθήκαμε μαζί Του και όταν ενώνουμε τη βούλησή μας με τη θεία βούληση και με τον θείο νόμο που βρίσκεται γραμμένος μέσα στην καρδιά μας, ώστε να κάνουμε πάντα το αγαθό και ευάρεστο και τέλειο. Εκείνος που θυμάται ότι το σώμα και το πνεύμα του ανήκουν στον Θεό, τα χρησιμοποιεί με ευλάβεια, συστολή και μυστικό φόβο. Τα τηρεί αγνά και καθαρά από κάθε ακαθαρσία και τα διατηρεί σε αδιάλειπτη κοινωνία με τον Θεό, ο Οποίος τα αγιάζει και τα ενδυναμώνει. Η ζωή αυτού του ανθρώπου λάμπει με άπλετο φως, διότι καταυγάζεται από το θείο φως. Η πολιτεία του γίνεται οδηγός προς τον Θεό όσων δεν Τον γνωρίζουν.
Επιστολή 14 (7/3/1905) Η υγεία είναι το πρώτιστο το οποίο πρέπει να έχετε. Με τις ασθένειες δεν μπορεί να γίνει καμία πρόοδος σε όσους δεν έχουν ακόμη τελειωθεί. Έχετε ανάγκη της υγείας σας, για να μπορέσετε να εργαστείτε πνευματικά. Όσοι βρίσκονται στο στάδιο του αγώνα, εάν δεν έχουν υγεία καταβάλλονται και αποκάμουν, διότι δεν διαθέτουν ακόμη το ψυχικό εκείνο σθένος το οποίο ενισχύει τους τελείους. Η υγεία για όσους δεν έχουν τελειωθεί είναι το αυτοκίνητο άρμα που φέρει τον αθλητή στο τέρμα του αγώνα. Γι’ αυτό σας συνιστώ διάκριση σε όλα και φρόνηση. Σας συμβουλεύω να αποφεύγετε τις ακρότητες. Η αυστηρότητα πρέπει να συμβαδίζει με τα μέτρα της αρετής. Όποιος δεν έχει υψηλές ηθικές αρετές και αμιλλάται με τους τελείους, θέλοντας να ζει με αυστηρότητα όπως οι άγιοι ασκητές, διατρέχει τον κίνδυνο της υψηλοφροσύνης και της πτώσης. Να ζείτε ως αρχάριες με ταπεινότητα στην καρδιά, για να σας σκεπάζει το έλεος του Θεού. Να προσέχετε να μην κρίνετε ή κατακρίνετε ή αποδοκιμάζεται καμιά για κάποια ατέλεια, διότι αυτό θα γεννήσει θλίψη και η θλίψη είναι αρχή χωρισμού. Να επιδιώκετε τα πνευματικά, τα δε σωματικά να συντελούν στην υπηρεσία του πνεύματος. Η νηστεία να συμβαδίζει με την υγεία σας. Η τροφή δεν μας παριστάνει στον Θεό. Επιθυμώ, εάν πρόκειται να επιστρέφετε στις πόλεις για θεραπεία του ασθενούς σας σαρκίου, να τρώτε ό,τι βρίσκετε χάριν της υγείας σας, και να μένετε στην έρημο προσευχόμενες. Να πορεύεσθε εν απλότητι καρδίας.
Επιστολή 21 (25/8/1905) Χρειάζεται πολύς χρόνος μέχρι να φτάσετε στην τελειότητα. Μην τεντώνετε τη χορδή περισσότερο από το μέτρο. Να ξέρετε ότι ο Θεός δεν εκβιάζεται στις δωρεές του. Δίνει τα δώρα Του, όταν Αυτός θέλει. Ό,τι παίρνουμε, το παίρνουμε δωρεάν από το θείο έλεός Του. Στον Θεό είναι αρεστή η τακτική εργασία και η τελεία ανάθεση της ελπίδας μας σ’ Αυτόν. Να ελπίζετε και να εργάζεστε. Να μην αμελείτε τη θεραπεία του σώματός σας, φροντίζοντας δήθεν μόνο για την ψυχή σας, διότι θα σας πολεμήσει ο εχθρός από δεξιά με την υπερηφάνεια. Κάθε υπερβολή είναι πάθος και προέρχεται από τον αντίπαλο. Να χαίρετε εν Κυρίω. Να μην αποκρού¬ετε τη χαρά του Κυρίου με τη λύπη που σας προκαλεί ο πονηρός.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου