Άγιος Νεκτάριος Ο εξόριστος εις τον αιώνα του παρεπιδημών και «ξεπεσμένος» ιεράρχης
Ο Άγιος Νεκτάριος (1846-1920) έφυγε από την Σηλυβρία και την οικογένειά του σε ηλικία 14 ετών για να δουλέψει και να μορφωθεί στην Κωνσταντινούπολη. (Και δυστυχώς πέρασε πολύ δύσκολα στην αρχή). Σε ηλικία 20 χρονών εγκατέλειψε την Κωνσταντινούπολη και πήγε στην Χίο
για δουλέψει ως δάσκαλος. (Εκεί έγινε μοναχός και διάκος). Από το νησί πήγε στην Αθήνα όπου πήρε απολυτήριο Μέσης εκπαίδευσης. Στην συνέχεια πήγε στην Αλεξάνδρεια και το Πατριαρχείο της, για να τύχει της υποστήριξης του πατριάρχη και να μπορέσει να σπουδάσει Θεολογία. Και πράγματι τα κατάφερε. (Αν και λένε, πως το πατριαρχείο δεν ήταν τόσο συνεπές στις υποχρεώσεις του απέναντι στο υπότροφό του. Τα κατάφερε με την υποτροφία που κέρδισε κατόπιν διαγωνισμού). Όταν τέλειωσε τις σπουδές του πήγε στην Αλεξάνδρεια και τα πράγματα άρχισαν να κυλούν όμορφα γι' αυτόν. Χειροτονία σε ιερέα, αρχιμανδρίτης, ιεροκήρυκας, γραμματέας του Πατριαρχείου, Μέγας Αρχιμανδρίτης, εκπρόσωπος του Πατριαρχείου στο Κάιρο, εκδόσεις βιβλίων, δημοσιεύσεις άρθρων στον ομογενειακό τύπο και τέλος χειροτονία του ως Μητροπολίτη Πενταπόλεως. Ακολουθεί η παύση του από την εκπροσώπηση του Πατριαρχείου και η απομόνωσή, αν όχι και ο εγκλεισμός του, ένεκα συκοφαντιών. Και σε σύντομο χρονικό διάστημα εντολή να εγκαταλείψει την Αίγυπτο με επίδοση απολυτήριου, άνευ απολογίας και παραπομπής του σε συνοδικό δικαστήριο. Του παραχωρούν όμως τα ναύλα, για να φύγει μια ώρα αρχύτερα, αφού επί 16 μήνες δεν του πλήρωναν. Το ποίμνιό του τον αποχαιρετά εγκάρδια! Φτάνει στην Αθήνα, αποδιωγμένος και κυνηγημένος από τους συκοφάντες του, και αγωνιώδης προσπάθειά να διοριστεί σε κάποια μητρόπολη, ως απλός ιεροκήρυκας. Αλλά δεν ήταν Έλληνας υπήκοος! Θα καταφέρει να διοριστεί, αλλά και πάλι θα βρει μπροστά του τις ανυπόστατες διαβολές που του είχαν προσάψει. Οι συκοφάντες εξήγαγαν τις κακοήθειες του και στην Ελλάδα. Απαγορεύσεις ιερουργίας, διαμαρτυρίες και εξευτελισμός του εν ώρα θείας λειτουργίας, διασυρμός εις τον Τύπο. (Εξευτελίζονται οι Άγιοι); Μία τριμελής επισκοπική επιτροπή, της οποίας τα δύο μέλη ήταν απόφοιτοι δημοτικού τον έλεγξε, τον κάκισε, τον προειδοποίησε! Τον λόγιο, θεολόγο, μεγάλο, άγιο ιεράρχη. (Δεν είναι η μόρφωση που κάνει την αγιότητα αλλά το αντίθετο). Η οσιακή του μορφή θα γίνει αποδεκτή τελικά και θα προσφέρει πλούσιο εξαγιαστικό έργο. Όταν, τρία με τέσσερα χρόνια μετά, θα προταθεί για τη διεύθυνση της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής και το υπουργείο Εξωτερικών θα ζητήσει στοιχεία για τον ποιόν του Μητροπολίτη Πενταπόλεως από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, “πηγές” του πατριαρχείου θα αναφερθούν σε «αντιπειθαρχικές διαθέσεις» αλλά και «λόγους ηθικής»! Όμως ο συγγραφέας της αναφοράς πρέσβης Γ. Γρυπάρης στο τέλος του κειμένου θα υπογραμμίσει: “Καθήκον όμως μοι επιβάλλεται να ανακοινώσω, κατ' άλλας πηγάς, και ταύτας αξιοπίστους, υπήρξε ως προς τούτο ο Μητροπολίτης θύμα ραδιουργίας και συκοφαντίας. Εν τέλει λαμβάνω την τιμήν να γνωρίσω τη Ημετέρα Εξοχότητι, ότι παρά παρά πάντων και αυτών των περί το Πατριαρχείον, ο άγιος Πενταπόλεως εθεωρείτο ως κληρικός άριστος, ρέκτης και δραστήριος». Οι κατηγορίες οι οποίες προσάπτονται στον Άγιο Νεκτάριο, από τις «πηγές» του Πατριαρχείου Αλεξάνδρειας, θα τον στενοχωρήσουν και γι' αυτό θα στείλει γράμμα στον πατριάρχη Σωφρόνιο εκφράζοντας τα πικρά παράπονά του. Παρ’ όλα αυτά, το ξεκαθάρισμα των πραγμάτων από τον έλληνα πρέσβη άνοιξε τον δρόμο για την ανάληψη της διευθύνσεως της Ριζαρείου από τον Άγιο. Και να, όμως, ο Άγιος εσαεί ξεκρέμαστος γιατί δεν «χωρούσε» οργανικά σε καμιά αυτοκέφαλο εκκλησία. Στην Ελλάδα μπορεί να κατάφερε να γίνει υπάλληλος του κράτους αλλά και μετά 14 χρόνια παραμονής στην χώρα η Εκκλησία της Ελλάδο, όπως γράφει ο ίδιος, τον θεωρούσε ως παρεπιδημούντα Αρχιερέα. Δηλαδή, προσωρινά φιλοξενούμενο. (Αλλά μήπως αυτό δεν ήταν); Η προσπάθειά του για διακανονισμό, μέσω επιστολής του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο αλλά και προς τον νέο πατριάρχη Αλεξάνδρειας, δεν έδωσαν ποτέ λύση στην παρεπιδημία του. Θα ακολουθήσουν νέες εκκλησιαστικές διώξεις από την Μητρόπολη Αθηνών για την ίδρυση μοναστηριού χωρίς άδεια, πράγμα που δεν ευσταθούσε, και τέλος νέα συκοφαντία περί της ηθικής του ακεραιότητας και ιδιαίτερα σκληρή συμπεριφορά από τον ανακριτή Πειραιώς! Ο παρεπιδημών εις τον αιώνα αρχιερέας, σήκωσε απλά το βλέμμα του στον ουρανό. Στην πατρίδα του! Σκληρή συμπεριφορά, για το ίδιο θέμα και από την εκκλησία. Και βεβαίως δικαιώθηκε πανηγυρικά. Στην ιδιόγραφη διαθήκη του γράφει: «Ο υποφαινόμενος Αρχιερεύς Νεκτάριος Δήμου Κεφαλάς Μητροπολίτης Πενταπόλεως, παρεπιδημών εν Ελλάδι και διαμένων ιδιωτεύων εν Αιγίνη...». Έζησε, λοιπόν, και επίσημα ως παρεπιδημών, αλλά και «άοικος» και «φερέοικος» -όπως ο ξεπεσμένος δερβίσης του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη- κυνηγημένος και δεδιωγμένος διαθέτοντας, όμως, ουράνιες εσωτερικές νησίδες ελευθερίας και αγάπης! Ξεπεσμένος κι αυτός, εν τέλει, στα χέρια του Θεού!
Ο Άγιος Νεκτάριος (1846-1920) έφυγε από την Σηλυβρία και την οικογένειά του σε ηλικία 14 ετών για να δουλέψει και να μορφωθεί στην Κωνσταντινούπολη. (Και δυστυχώς πέρασε πολύ δύσκολα στην αρχή). Σε ηλικία 20 χρονών εγκατέλειψε την Κωνσταντινούπολη και πήγε στην Χίο
για δουλέψει ως δάσκαλος. (Εκεί έγινε μοναχός και διάκος). Από το νησί πήγε στην Αθήνα όπου πήρε απολυτήριο Μέσης εκπαίδευσης. Στην συνέχεια πήγε στην Αλεξάνδρεια και το Πατριαρχείο της, για να τύχει της υποστήριξης του πατριάρχη και να μπορέσει να σπουδάσει Θεολογία. Και πράγματι τα κατάφερε. (Αν και λένε, πως το πατριαρχείο δεν ήταν τόσο συνεπές στις υποχρεώσεις του απέναντι στο υπότροφό του. Τα κατάφερε με την υποτροφία που κέρδισε κατόπιν διαγωνισμού). Όταν τέλειωσε τις σπουδές του πήγε στην Αλεξάνδρεια και τα πράγματα άρχισαν να κυλούν όμορφα γι' αυτόν. Χειροτονία σε ιερέα, αρχιμανδρίτης, ιεροκήρυκας, γραμματέας του Πατριαρχείου, Μέγας Αρχιμανδρίτης, εκπρόσωπος του Πατριαρχείου στο Κάιρο, εκδόσεις βιβλίων, δημοσιεύσεις άρθρων στον ομογενειακό τύπο και τέλος χειροτονία του ως Μητροπολίτη Πενταπόλεως. Ακολουθεί η παύση του από την εκπροσώπηση του Πατριαρχείου και η απομόνωσή, αν όχι και ο εγκλεισμός του, ένεκα συκοφαντιών. Και σε σύντομο χρονικό διάστημα εντολή να εγκαταλείψει την Αίγυπτο με επίδοση απολυτήριου, άνευ απολογίας και παραπομπής του σε συνοδικό δικαστήριο. Του παραχωρούν όμως τα ναύλα, για να φύγει μια ώρα αρχύτερα, αφού επί 16 μήνες δεν του πλήρωναν. Το ποίμνιό του τον αποχαιρετά εγκάρδια! Φτάνει στην Αθήνα, αποδιωγμένος και κυνηγημένος από τους συκοφάντες του, και αγωνιώδης προσπάθειά να διοριστεί σε κάποια μητρόπολη, ως απλός ιεροκήρυκας. Αλλά δεν ήταν Έλληνας υπήκοος! Θα καταφέρει να διοριστεί, αλλά και πάλι θα βρει μπροστά του τις ανυπόστατες διαβολές που του είχαν προσάψει. Οι συκοφάντες εξήγαγαν τις κακοήθειες του και στην Ελλάδα. Απαγορεύσεις ιερουργίας, διαμαρτυρίες και εξευτελισμός του εν ώρα θείας λειτουργίας, διασυρμός εις τον Τύπο. (Εξευτελίζονται οι Άγιοι); Μία τριμελής επισκοπική επιτροπή, της οποίας τα δύο μέλη ήταν απόφοιτοι δημοτικού τον έλεγξε, τον κάκισε, τον προειδοποίησε! Τον λόγιο, θεολόγο, μεγάλο, άγιο ιεράρχη. (Δεν είναι η μόρφωση που κάνει την αγιότητα αλλά το αντίθετο). Η οσιακή του μορφή θα γίνει αποδεκτή τελικά και θα προσφέρει πλούσιο εξαγιαστικό έργο. Όταν, τρία με τέσσερα χρόνια μετά, θα προταθεί για τη διεύθυνση της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής και το υπουργείο Εξωτερικών θα ζητήσει στοιχεία για τον ποιόν του Μητροπολίτη Πενταπόλεως από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, “πηγές” του πατριαρχείου θα αναφερθούν σε «αντιπειθαρχικές διαθέσεις» αλλά και «λόγους ηθικής»! Όμως ο συγγραφέας της αναφοράς πρέσβης Γ. Γρυπάρης στο τέλος του κειμένου θα υπογραμμίσει: “Καθήκον όμως μοι επιβάλλεται να ανακοινώσω, κατ' άλλας πηγάς, και ταύτας αξιοπίστους, υπήρξε ως προς τούτο ο Μητροπολίτης θύμα ραδιουργίας και συκοφαντίας. Εν τέλει λαμβάνω την τιμήν να γνωρίσω τη Ημετέρα Εξοχότητι, ότι παρά παρά πάντων και αυτών των περί το Πατριαρχείον, ο άγιος Πενταπόλεως εθεωρείτο ως κληρικός άριστος, ρέκτης και δραστήριος». Οι κατηγορίες οι οποίες προσάπτονται στον Άγιο Νεκτάριο, από τις «πηγές» του Πατριαρχείου Αλεξάνδρειας, θα τον στενοχωρήσουν και γι' αυτό θα στείλει γράμμα στον πατριάρχη Σωφρόνιο εκφράζοντας τα πικρά παράπονά του. Παρ’ όλα αυτά, το ξεκαθάρισμα των πραγμάτων από τον έλληνα πρέσβη άνοιξε τον δρόμο για την ανάληψη της διευθύνσεως της Ριζαρείου από τον Άγιο. Και να, όμως, ο Άγιος εσαεί ξεκρέμαστος γιατί δεν «χωρούσε» οργανικά σε καμιά αυτοκέφαλο εκκλησία. Στην Ελλάδα μπορεί να κατάφερε να γίνει υπάλληλος του κράτους αλλά και μετά 14 χρόνια παραμονής στην χώρα η Εκκλησία της Ελλάδο, όπως γράφει ο ίδιος, τον θεωρούσε ως παρεπιδημούντα Αρχιερέα. Δηλαδή, προσωρινά φιλοξενούμενο. (Αλλά μήπως αυτό δεν ήταν); Η προσπάθειά του για διακανονισμό, μέσω επιστολής του προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο αλλά και προς τον νέο πατριάρχη Αλεξάνδρειας, δεν έδωσαν ποτέ λύση στην παρεπιδημία του. Θα ακολουθήσουν νέες εκκλησιαστικές διώξεις από την Μητρόπολη Αθηνών για την ίδρυση μοναστηριού χωρίς άδεια, πράγμα που δεν ευσταθούσε, και τέλος νέα συκοφαντία περί της ηθικής του ακεραιότητας και ιδιαίτερα σκληρή συμπεριφορά από τον ανακριτή Πειραιώς! Ο παρεπιδημών εις τον αιώνα αρχιερέας, σήκωσε απλά το βλέμμα του στον ουρανό. Στην πατρίδα του! Σκληρή συμπεριφορά, για το ίδιο θέμα και από την εκκλησία. Και βεβαίως δικαιώθηκε πανηγυρικά. Στην ιδιόγραφη διαθήκη του γράφει: «Ο υποφαινόμενος Αρχιερεύς Νεκτάριος Δήμου Κεφαλάς Μητροπολίτης Πενταπόλεως, παρεπιδημών εν Ελλάδι και διαμένων ιδιωτεύων εν Αιγίνη...». Έζησε, λοιπόν, και επίσημα ως παρεπιδημών, αλλά και «άοικος» και «φερέοικος» -όπως ο ξεπεσμένος δερβίσης του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη- κυνηγημένος και δεδιωγμένος διαθέτοντας, όμως, ουράνιες εσωτερικές νησίδες ελευθερίας και αγάπης! Ξεπεσμένος κι αυτός, εν τέλει, στα χέρια του Θεού!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου